Hal böyleyken…

CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bugüne kadarki hak ihlallerini “AKP İktidarının Hak İhlalleri Karnesi” adı altında raporlaştırdı. Rapora göre AKP’nin iktidar olduğu son 16 yılda 47 bin 910 kişinin yaşam hakkı ihlal edildi. Bu sayıya özyönetim direnişlerinin olduğu dönem ve Gezi eylemlerinin yaşandığı süreç dahil değil. Yüzlerce kişinin yaşamını kaybettiği/yaralandığı, binlercesinin evinden yurdundan olduğu bu dönem de rapora eklenmiş olsa sayı hayli artacaktı.

Rapora göre;

2018 yılınının yaşam hakkı ihlallerinde ilk sırayı Ekim ayı sonuna kadar gerçekleşen 363 kadın cinayeti alırken, ikinci sırada 83 kişinin göç yollarında yaşamını yitirmesi geliyor.

2002-2018 yılları arasında en az 22 bin 224 kişi iş cinayeti sonucu yaşamını yitirdi. Bu iş cinayetlerinin çoğu önlenebilir sebeplerden yaşandı. 2002 yılında 146 iş cinayeti yaşanırken bu sayı 2018 yılı bitmeden 1797 kişiyi buldu. (Son olarak Kocaeli ve Aydın’da yaşanan iş cinayetlerinden de anlaşıldığı gibi bu cinayetler hız kesmeden devam ediyor.) 2002-2018 yılları arasında ihmal sonucu ölen 2 bin 311 çocuğun 435’i de iş cinayeti sonucu hayatını kaybetti.

2002-2007 arasında ve 2012 yılında olmasa da 2008-2018 yılları arasında 357 kişi zorunlu askerlik görevini yaparken “şüpheli biçimde” öldü. Sadece15 Temmuz “darbe girişimi” sırasında 179 sivil, 62 polis ve 29 asker olmak üzere toplam 270 kişi yaşamını yitirirken 2 bin 195 kişi de yaralandı.

OHAL ilanından 2017 yılı sonuna kadar KHK’larla 49 özel sağlık kuruluşu, 2 bin 271 özel eğitim kurumu ve kuruluşu, 146 vakıf, 1427 dernek ve 15 vakıf yükseköğretim kuruluşu ile 19 sendika kapatıldı.

15 Temmuz sonrası ilan edilen OHAL’den  Temmuz 2018’e kadar 177 üniversiteden 6 bin 81 akademisyen ihraç edildi. Bunların 400’ü Barış İçin Akademisyenler Bildirisi’ne imza atanlardı. Bu bildiri nedeniyle imza atan akademisyenlere açılan dava sayısı 200’e yaklaşırken, hapis cezası verilen akademisyen sayısı ise 21.

16 bin 28 kişi kamuya atamalarının yapılmaması, işsizlik ve ihraçlar nedeniyle intihar etti.

21 bin 325 kişiye işkence ve kötü muamele yapıldı. 2002 yılında 988 kişiye işkence ve kötü muamele yapılarken bu sayı 2013 yılına kadar her yıl azalma gösterdi. 2013 yılından sonra sayı artmaya başlıyor. 2016 yılına gelindiğinde 5 bin 606 kişiyi buluyor ve 2018 yılı Kasım ayı itibarıyla 2 bin 214 kişiye işkence ve kötü muamele yapıldığı görülüyor.

Tanrıkulu hazırladığı raporda Türkiye’de düşünce ve ifade özgürlüğüne de değiniyor. Raporda 2002-2018 yılları arasında en az 591 gazetecinin tutuklandığı, 30 Kasım 2018 itibarıyle 175 gazetecinin halen cezaevinde olduğu belirtiliyor.

Freedom House’un 2018 Dünyada Özgürlük Raporu’na göre de Türkiye düşünce ve ifade özgürlüğü konusunda “özgür değil” kategorisinde yer alıyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde de Türkiye 180 ülke arasında 157’nci sırada bulunuyor.

AKP öncesi yüzde 50’ye yaklaşan sendikalı işçi sayısı Temmuz 2018 itibariyle yüzde 12.76’ya gerilemiş durumda. Bu da işçilerin yüzde 95’inin sendikalı olmadığı anlamına geliyor. Türkiye sendikal hak ve özgürlükler konusunda en kötü 10 ülke arasında bulunuyor.

Hal böyleyken her iktidarın yandaşı olan Türk bir yazar insanların aklıyla dalga geçer gibi; Türkiye’nin çok daha kötü yıllar gördüğünü, ekonomisinin çok daha kötü olduğu Aralık ayları yaşadığını, bombalar patlarken bile şehirlerin aydınlık olduğunu, yeni bir yıla umutla hazırlanıldığını gösteren işaretlerin bir çok yerde görüldüğünü yazdı ve ekledi: “Ruhumuzun ateşi sönmüş gibi bir halimiz var. Milli Piyango heyecanımız bile kaçmış durumda. Söyleyin neler oluyor bize? Durum o kadar da kötü değil yahu…”

Bütün hakları elinden alınmış, bir parça ekmeğe muhtaç duruma getirilmiş, tazminatı bile verilmeyen, her an bir iş cinayetine kurban gitme ihtimali olan, cezaevine çevrilmiş bir ülkede bir şekilde yaşama tutunmaya çalışan insanların önünde şimdi büyük bir fırsat var. Bütün bunların hesabını yerel seçimlerde sorabilir, sebep olanlara hayatının en büyük yenilgisini yaşatabilirler.