Türk medyasının bir ara yana yakıla peşine düştüğü Wan Gölü Canavarı’nı hatırlıyorsunuz değil mi? Söylenene göre Wan Gölü Canavarı ilk 1889, son olarak da 2014 yılında görülmüştü. Sayısı bine varan kişinin canavarı gördüğünü idda etmesiyle, o zamanki Türk hükümeti bölgeye bir araştırma ekibi göndermiş, ancak araştırma sonucu gölde bir canavarın yaşadığına dair bir ize rastlanmamıştı.
Bir süre sonra Wan Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapan Ünal Kozak, canavarı gördüğünü ve hatta kameraya aldığını iddia etmiş, ayrıca bu konuda bir de kitap yazmıştı. Görüntüleri izleyen Cambridge Üniversitesi biologları, görüntünün bir makete ait olduğunu açıklayınca da konu bir anda kapanmıştı.
Türk devletinin gerçekleri altüst etme konusundaki çabaları ve tüm şiddetiyle devam eden yok sayma politikaları herkes tarafından biliniyor. Dolayısıyla Wan Gölü Canavarı konusu da öyle boşu boşuna, maksat muhabbet olsun diye ortaya atılmış bir konu değildi.
Mitolojiye göre Behra Wanê dediğimiz Wan Gölü’nün dibinde bir ada varmış ve bu adada suların ve güllerin tanrıçası Pireza yaşarmış. Dünyanın bütün renklerini kendisinde barındıran Pireza o kadar güzelmiş ki, ona bakanın gözleri kamaşır ve bir daha bakamazmış. Bilge bir kadın olan Pireza, renklerinin bir kısmını insanlara, hayvanlara ve çiçeklere dağıttığı için yeryüzünde lanetlenmiş ve karanlıklara mahkûm edilmiş. Onun karanlıklar ülkesinden yeryüzüne çıkmasına sadece bir gün izin verilirmiş. Pireza da yeryüzüne sadece Kürtlerin Diriliş Bayramı olan 21 Mart Newroz günü çıkar ve kendisini gören kişinin üç dileğini gerçekleştirirmiş.
Büyük Kürt şairi Feqiyê Teyran, bir gün Behra Wanê’nin kenarında gezinirken kuşların sesini duymuş. Hz. Süleyman’dan sonra kuşların dilini bir tek Feqiyê Teyran anlarmış. Kuşlar, kendi aralarında birazdan Pireza’nın yeryüzüne çıkacağını ve kendisini gören kişinin üç dileğini gerçekleştireceğini konuşmuşlar. Bunu duyan Feqiyê Teyran’ı bir heyecandır almış ve gözlerini hiç ayırmadan Wan Gölü’ne bakmış. Bir süre sonra sonra Pireza, bilgeliğinin verdiği tüm güzelliğiyle gölün yüzeyine çıkmış. Onun görüntüsü karşısında dili tutulan Feqiyê Teyran, yaşadığı heyecandan üç dilekte bulunmayı unutmuş. Pireza’yı gördükten sonra aşk sarhoşu olan Feqiyê Teyran, bu aşkını bir türlü dile getirememiş ve kendini şiire vurarak Pireza’nın peşine düşmüş. O’na duyduğu aşk o kadar büyükmüş ki, gittiği her yerde karanlığa mahkûm Pireza’yı gün ışığıyla buluşturmanın çarelerini aramış. Sonunda Pireza bundan haberdar olmuş ve bir kereye mahsus kuş kılığına girerek Feqiyê Teyran ile buluşmuş. Feqiyê Teyran’dan bu aşk hikayesini mutlu bir sonla bitirmesini isteyen Pireza, bundan sonraki her 21 Mart’ta, kutsal Newroz Günü’nde, Kürt şair Feqiyê Teyran ile buluşmaya devam etmiş.
Pireza, aslında bilge ve çok güzel bir kadın olmanın dışında, yüzyıllardır yok edilmeye çalışılan Kürt halk gerçekliğinin ta kendisidir. 19 Eylül 1930 tarihli Milliyet Gazetesi’nde yayınlanan karikatürde, temsili Ağrı Dağı üzerinde, taşına “muhayyel Kürdistan burada metfundur” yazılı mezardır Pireza. Feqiyê Teyran ise Kürdistan ülkesi ve halkının özgürlüğü için, bir Newroz gecesi Amed Zindanı’nda üç kibrit çöpü yakarak kendisini feda eden Çağdaş Kawa Mazlum Doğan’dır. Karanlıklar içinde bırakılmak istenen Kürt ülkesini güneşe taşımak için bedenini ateş topuna çeviren Kürt kadınlarıdır. Amed Surları’nda Zekiye Alkan, Kadifekale’de Rahşan Demirel, Mannheim’de Ronahi ve Bêrivan, Çanakkale Cezaevi’nde Sema Yüce’dir. Hakikat peşinde tepe tepe, dağ dağ yürüyen ve gerçeği gün yüzüne çıkarmak için savaşan özgürlük sevdalısı Kürt gerillasıdır.
Wan Gölü’nün derinliklerindeki ada, günümüz gerçeğinde artık İmralı Esaret Adası’dır. Orada yıllardır yoğunlaştırılmış tecrid altında tutulan, Kürt Halk Önderi şahsında kadim Kürt halkı ve Kürdistan gerçekliğidir. Kürt kadınları ve erkekleri bu Newroz Günü’nde bunun bilincinde olarak büyük bir aşkla özgür Kürdistan ve Bilge’siyle buluşuyor, her gün bitmez bir aşkla onlarla kucaklaşıyor.
Hakikat yolunda yürüyen ve gerçeğe varmak için çabalayan herkesin Newroz Diriliş Bayramı kutlu olsun!
Cejna Newroz pîroz be!