Dersim kayyum tehdidine pabuç bırakmayacak

Dersim’de HDP, kayyuma karşı EMEP, ESP ve Partizan’la güç birliği oluşturarak seçimlere giriyor. TKP ve diğer partiler seçim çalışmalarını rahat bir şekilde sürdürürken HDP üzerinde yoğun bir baskı var. HDP Dersim Belediye Eşbaşkan adayı Nurşat Yeşil, polis tehdidi altında çalışma yaptıklarını söyledi. Yeşil, devlet yetkilerinin ve hatta dost güçlerin ‘HDP seçilirse kayyum gelir’ tehdidi altında bir seçim çalışması yaptıklarına dikkat çekti.

Dersim 31 Mart’a hazır

HABER MERKEZİ

Dersim belediyesi bu seçimlerde şimdiden en çok konuşulan belediyeler arasında yer almış durumda. Her seçimde oldukça kritik bir öneme sahip olan Dersim’in bu kritikliğinin esas sebebi direngen yapısının ve direniş geleneğinin korunmasının gerekliliği nedeniyledir. O nedenle de Dersim seçimleri her dönem önemini korumaya devam ediyor.

Dersim, Osmanlı’dan bu yana isyan eden ve özerkliğini korumak isteyen bir yer. İsyanlar ve katliamlarla dolu bir tarihe sahip olan Dersim en son 1938’de soykırım politikalarına maruz kaldı. Dersim soykırımı, bir bütün olarak Kürdistan’ın imhası ve Kürtlüğün yok sayılması amacıyla gerçekleşmiştir. 1938’e kadar devletin hazırladığı Kürt raporlarında da bunun izlerini görmek mümkündür. 1938 yılına kadar hazırlanan Kürt raporları Dersim’in ilhakı ile Kürt halkının asimile edilmesi ve Kürdistan’ın sömürgeleştirilmesi amacının açık şekilde yazıldığı tarihi belgeler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Devletin Kürt politikası 1938’e kadar Dersim üzerinden şekillenirken, soykırımı gerçekleştiren güçlerin Dersim’de örgütlenmesine de devam edilmiştir. O günden bugüne gelindiğinde Dersim’de CHP’nin varlığı, yüzyıllık bir baskı ve asimilasyon politikalarının sonucu gerçekleşmiştir.

Kürt özgürlük hareketinin kuruluşundan bu yana Dersim’e özel önem vermesinin esasında iki büyük nedeni vardır. Bunlardan ilki Seyit Rıza ve arkadaşlarının idam edilmesi, diğeri de 1938’e kadar devletin Kürt imhasını Dersim üzerinden planlayıp, hayata geçirmek istemesidir. Kürt hareketinin Seyit Rıza ve arkadaşlarının direnişini 1978’de güncellemesi ve o mirasın üzerinden yeni bir isyan hareketi başlatması, tarihi anlamda Kürt hareketini Dersim direnişinin devam ettiricisi konumuna getirmiştir. Bu, sömürgeciliğe karşı özgürlük mücadelesi yürütmenin kendiliğinden yarattığı doğal bir denklik ve halkın beklentilerinin doğal birleşmesidir. Devletin Kürt imhasını 1938’e kadar Dersim üzerinden şekillendirmesi de özgürlük hareketi açısından tarihsel olarak uygulanmaya konulan sömürge politikalarına verilecek bir cevap olması açısından Dersim’i önemli kılmaktadır.

Bir belediyeden fazlası

Özgürlük hareketinin belediye seçimlerinde çıkış yaptığı 1999 yılında HADEP Dersim’de 2436 oy almış ve 2513 oy alan CHP’nin kıl payı gerisinde kalarak, belediye başkanlığını kaçırmıştı. Aynı seçimlerde 1447 oy alan EMEP ile ittifak yapılmamış olması seçimlerde CHP’yi ilk sıraya taşımıştı. 2004 seçimlerinde SHP ile yapılan ittifak sonucu aday olan Songül Erol Abdil 3812 oyla belediye başkanı seçildi. Sonrasında 2009 seçimlerinde DTP’den aday olan Edibe Şahin 4327 oyla belediye başkanı seçildi. Demokratik Güç birliği ile BDP’den aday olan Nurhayat Altun ve Mehmet Ali Bul, 2014’te 7244 oy alarak, seçimleri kazanmıştı.

Yerel seçimlerde demokratik güç birliği ile girilen Dersim’de SMF, 2009’da Murat Kur ile 2014 yılında da Ali Tacar ile seçimlere girdi. Demokratik güç birliğinin gerisinde kalan SMF, bu seçimlere Ovacık belediye başkanı Mehmet Fatih Maçoğlu ile girme kararı aldı. HDP ile genel seçimlerde ittifak yapan ve milletvekilleri de bulunan SMF’nin bu kararının tepki toplaması salt güncel nedenlere bağlı değildir.

Özgürlük hareketinin Dersim direnişinden bugüne varolan direnişi göğüslemesi ve devletin Kürt soykırımına cevap olarak Dersim’e verdiği önem, salt bir belediyeyi almanın da ötesinde bir amaç taşıyor. Elbette ki, SMF’de diğer yapılar gibi aday çıkarabilir. Ancak oyların bölünmesi bahse konu sistem güçlerinin Dersim üzerinden hayata geçirmek istedikleri yüzyıllık soykırım politikasını da sonuca ulaştırabilecek alanlar yaratmaktadır. Bunun da ötesinde bu seçimler Kürt hareketi için bir rövanş seçimleridir. Dersim belediyesine kayyum atanması karşısında bu seçimlerde belediyeyi alıp, kayyumları defetmek bir rövanş olmasından da öte, baskı politikalarına karşı verilmiş güçlü bir cevaptır. O nedenle de SMF’nin Kürt hareketiyle geneldeki ittifakına devam etmesi, tüm saldırılara faşizm koşullarında güç birliği ile cevap olması beklenendi. Ancak bu beklenen olmadı ve SMF kendi adaylarıyla seçime gireceğini açıkladı. HDP ve Dersim’de bulunan demokratik güçler ile partiler, seçim ittifakı ve güç birliği oluşturarak adaylarını açıkladılar.

Dost güçlerden kayyum tehdidi

Dersim seçimlerine ilişkin olarak yürütülen kampanyadaki baskıları, halkın nabzını ve 31 Mart’a ilişkin çağrıları HDP Dersim Belediye Eşbaşkan adayı Nurşat Yeşil ile konuştuk.

Kayyum atanacak tehditleriyle bir seçim çalışması yürütüyorsunuz. Kampanyanızı yürütürken bu soru karşınıza çıkıyor mu?

Tabi ki çıkıyor. Hatta en çok karşılaştığımız soruların başında geliyor bu aslında. Cumhurbaşkanının söylemleri üzerinden, İçişleri Bakanının söylemleri üzerinden tekrar kayyum atanır gibi sorular geliyor. İktidar ya da yöneticiler bunu söylüyor ama maalesef karşımızda diğer güçler de bunu çalışmalarında kullanıyorlar. Bizim dost güçler dediğimiz yapılar da maalesef bunu bize karşı kullanıyorlar. Bunlar da bizi üzüyor elbette ki. Böyle olmayacağını, 2016’da kayyum atanırken o zaman şartlarının farklı olduğunu, bunun şimdi daha zor olacağını söylüyoruz. İnsanlarımız da bunu anlıyorlar. Ve bir günlüğüne bile olsa seçelim, kayyum atanacaksa da seçelim diyorlar. Bir saat bile olsa seçeceğiz diyorlar. Zaten HDP’nin sağlam bir seçmen tabanı var. Seçmenimiz bir yere gitmiyor. Onlar da bir saatlik bile olsa mutlaka sandıktan HDP çıksın diyorlar.

Baskı altında bir seçim kampanyası yürütüyorsunuz. Ne tür engellemelerle karşılaşıyorsunuz?

Daha önceki seçimlerde de aslında, çalışmalar boyunca baskılar oluyordu. Dersim’de de var. Mahalle çalışması yapıyoruz, her gittiğimiz yerde araçlarla takip ediliyoruz. Sivil polisler sürekli peşimizde. Seçim büromuzu açtık, büromuzun içine kadar girmeye çalışıyorlar. Bu tür baskılar var. Arkadaşlarımız sudan sebeplerle gözaltına alınıyor; bir gün, iki gün gözaltından çıkmıyorlar. 31 Mart’a kadar bunlar olacak. Bunlar bizim mücadelemizi yıldırmayacak. Güçlü bir şekilde mücadelemizi yürütüyoruz. 31 Mart’a kadar güçlü şekilde çalışacağız ve başaracağız.

AKP’nin kayyum politikalarına ilişkin halkın tepkisi nasıl? Belediye eşbaşkanları Nurhayat Altun ve M. Ali Bul tutuklular. Bu nasıl bir tepkiye neden olmuş?

İnsanların kayyuma bakışı zaten negatif. İnsanlar belediye eşbaşkanlarının mutlaka Dersim’deki çalışmalarda yer almaları gerektiğini  belirtiyorlar. Seçimle gelenin seçimle gitmesi gerektiğini söylüyorlar. Halk belediye çalışmalarını beğenmiyorsa sandıkta cevabını verir diyorlar. Halk da bunu istiyor. Biz de gittiğimiz yerlerde bunları konuşuyoruz. Kayyumun politikalarını herkes biliyor. Zaten bunu her yerde de anlatıyoruz. Yaptığı icraatların, hayata geçirdiği projelerin çoğu daha önceki belediye eşbaşkanlarımıza ait projeler. Halk da bunu biliyor. Yaptıkları birçok şeyin neyi amaçladığını, neye hizmet ettiğini de biliyorlar. Bütün sokak isimleri değiştirildi. Değerlerimizle alakalı olmayan isimler verildi. İnsanlar kayyuma oldukça tepkili. İnsanlar kayyuma ve baskıcı zihniyete gereken cevabı sandıkta verecektir.

Türkiye kentlerindeki Dersimlilere çağrınız var mıdır?

Dersim dışında yaşayan tüm Dersimlilere 31 Mart’ta Dersim’e gelip oy kullanma çağrısı yapıyoruz. Gönüllü olarak herkes sandık başlarında olmalı; müşahit olarak görev alalım, sandıkları koruyalım. Bu dönem sandığa gitmeyeceğini düşünenleri ikna edip, sandığa götürelim. Başka kentlerde olan Dersimliler en yakın HDP binasına, seçim ofisine gitsinler ve seçim günü buraya gelmek istediklerini belirtip, kayıt olsunlar. 31 Mart’ta hep birlikte kazanacağız.

Avrupa’daki Dersimliler de çalışma yürütüyorlar. Avrupa’da çalışma ilişkin söylemek istediğiniz bir şey var mıdır?

Avrupa’daki halkımıza çok teşekkür ediyorum. Çok duyarlılar. Orada ellerinden geleni yapıyorlar. Buradan gitmek zorunda kalan, yıllardır orada yaşayan halkımıza canıgönülden selam ediyoruz. Burada yaşayan akrabalarını arayıp, onlara 31 Mart seçimlerinin önemini anlatsınlar ve tercihlerini HDP’den yana kullanmaları gerektiğini söylemelerini rica ediyoruz.

Dersim ve İlçelerin Adayları

Merkez: Nurşat Yeşil-Hıdır Demir

Hozat: İlknur Doğan-Nesimi Ataş

Pertek: Mustafa Taşkale

Mazgirt: Eli Ekber Saratlı

Akpazar: Songül Doğan-Orhan Çelebi

Nazimiye: Rahime Kızılkan-Özkan Arslan

Ovacık: Serpil Argın-Sinan Zenk

Pülümür: Gürol Yılmaz

Çemirgezek: Süleyman Karadağ

DERSİM MERKEZ BELEDİYESİ

SMF’nin Dersim’de HDP’nin oylarında bir geriye düşüşe sebep olması, AKP ve CHP tarafından fırsata çevirilmek isteneceği gibi, sadece AKP-MHP ittifakı tarafından da kullanılabilir. AKP ve MHP’nin Dersim’de toplamda 11 bin 417 oyu bulunmaktadır. AKP ve MHP’nin Kürt hareketini geriletmek için oylarını SMF’ye veya CHP’ye kaydırabilir. CHP, HDP’ye Dersim’de kaybettirmek için oylarını SMF’ye kaydırabilir. Bu olasılıkları göz önünde bulundurduğumuzda SMF’nin aday çıkarması demokratik bir yarıştan öte, Dersim belediyesi üzerinde sistem güçlerinin rahatça hesaplar yapabileceği boşluklar yarattığı görülmektedir. Sistem güçleri için HDP’den ziyade SMF’nin seçimleri kazanması daha önemlidir. Çünkü özgürlük hareketi ile tarihsel düşmanlığı karşısında, ittifakta ilke gözetmeyecekleri defalarca tecrübe edildi. HDP son seçimde %60,6 oy alarak Dersim’de birinci parti konumdadır. Dersim Demokratik Güçbirliğinin bu seçimde de bu oyu koruyacağı ve seçimi kazanması bekleniyor.

ÇEMİŞGEZEK

2014 yerel seçimlerinde %49,1 ile belediyeyi kazanan CHP, 2018 son seçim sonuçlarına göre birinciliği AKP’ye kaptırmış görünmektedir. HDP’nin Çemirgezek’teki oyu son seçim sonuçlarına göre %14,8’dir.

HOZAT

Seçime BDP ile yada HDP ile girilmeyen yerlerden olan Hozat’ta ittifaklarla varılan anlaşma sonucu bağımsız aday Cevdet Konak desteklendi. Konak 644 oy alarak 63 oyla belediye başkanlığı seçimlerini kaçırdı. 2018’de yapılan son genel seçimlerde HDP Hozat’ta %43 ile birinci parti konumunda.

MAZGİRT

2014 Mazgirt seçimlerinde BDP, 332 oy alarak 29 oyla belediye başkanlığı seçimlerini kaybetti. 2018 genel seçimlerinde  HDP %68,1 oy aldı.

AKPAZAR

2014 yerel seçimlerinde BDP tarafından kazanılan Akpazar beldesinde son yapılan 2018 genel seçimlerinde HDP, %81,1 oyla birinci parti.

NAZIMİYE

2014 yerel seçimlerde Nazımiye belediyesini CHP alırken, son gerçekleşen 2018 seçimlerinde HDP oyların %46,9’unu alarak, birinci parti konumuna yükseldi.

OVACIK

2014 yerel seçimlerinde 607 oy alan BDP’yi 49 oyla geçen TKP adayı Maçoğlu belediye başkanlığını kazandı. Son yapılan 2018 genel seçiminde 2482 oyla HDP birinci parti oldu.

PERTEK

2014 yerel seçimlerinde Pertek belediyesini az bir oy farkla kazanan AKP karşısında BDP %35,4 oy almıştı. 2018 genel seçimlerinde 3469 oyla %47,2 oy alan HDP birinci parti konumunda bulunuyor.

PÜLÜMÜR

2014 yerel seçimlerinde belediye başkanlığını CHP’nin kazandığı Pülümür’de son yapılan 2018 genel seçimlerinde HDP %41,1 ile ikinci parti konumunda.

(Politika)