Lütfen bekleyin.. Lütfen bekleyin..
Seyit Rıza, Resik Uşen, Hesenê İvraime Qıji, Uşenê Seydi, Aliye Mirzê Sili, Hesen Ağa, Fındık Ağa’yı idamlarının 81. yılında anılıyor. İdamlara giden süreci, sonrasını ve günümüze yansımalarını PİRHA’ya değerlendiren Dersim Araştırmalar Merkezinden Hüseyin Ayrılmaz, Seyit Rıza ve arkadaşlarının Elazığ Buğday Meydanı’nda idam edilişlerinin üzerinden 81. yıl geçmesine rağmen yaşanan katliama ilişkin bir toplumsal yüzleşme yaşanmadığını, mezar yerlerinin dahi bulunamadığını belirtti.
“GERİYE ASİMİLASYON VE YASAKLAR KALDI”
Aradan geçen 81 yılda devletin algısında değişen bir şeyin olmadığını vurgulayan Ayrılmaz, geçen süre içinde teknolojinin geliştiğini, iktidarların değiştiğini belirterek bütün bunlardan geriye asimilasyon ve yasakların kaldığının altını çizdi.
Ayrılmaz, Seyit Rıza ve arkadaşlarının da bunlara benzer iddialar üzerine yargılandığını belirterek, “Çünkü o toplumun bir dili, inancı, kültürü, tarihi ve itiqatı vardır. Ondan yola çıkarak tanımamazlık üzerine bir bina inşa ettiler. Neticede Dersimlilerin o talepleri hiçe sayıldı ve bilinen o kıyım gerçekleşti.” dedi.
Taleplerinin devam ettiğini belirten Ayrılmaz, dillerinin, inançlarının inkar üzerine yürütülmemesi gerektiğini söyledi. Toplumun farklılıklarının yasa ile güvence altına alınması gerektiğini belirterek Ayrılmaz, fakat bunların yapılmadığını hala asimilasyon ve yasakçı zihniyetin devam ettiğini belirtti.
Dersim’de Alevi inancı üzerinde oyunların oynandığını, cemevlerinde Alevi inancı için kutsal günlerde müftülerin lokma dağıttığını belirten Hüseyin Ayrılmaz, “Bu o toplumun inançsal sistemi ile alay etme anlamına geliyor.” dedi.
Seyit Rıza ve onunla birlikte 72 kişinin Dersim’in değerleri adına yargılandıklarının altını çizen Ayrılmaz, onların nasıl idam edildiklerine ve mezar yerlerinin açıklanması gibi talepleri yeniledi.
“SON İKİ YILDIR DERSİMDE DÜZENLİ OLARAK ORMANLAR YAKILIYOR”
Son iki yıldır Dersim’de her yaz ayında ormanların yakıldığını hatırlatan Ayrılmaz, şunları kaydetti;
“90’lar sürecinde ilk önce ormanlar ve 94’te köyler yakılmaya başlandı. Köylerin yakılmasından sonra önemli oranda geri kalanlar boşaltıldı, zorunlu göçe tabi tutuldu. 2000’lere doğru bir iktidar değişti. Bir rahatlama gibi algılansa da zihniyet değişmedi. Özellikle son 2-3 yıldır yaz ayında düzenli olarak ormanlar yakılıyor. Bir coğrafya ile bu kadar uğraşılmaz, bu kadar düşmanlık beslenmez. Bununla da yetinilmiyor ardı sıra cemevleri, ibadet yerleri ve inanç sistemi ile hala oynamak istiyorlar. Biz de ellerinizi bu toplumun inancından, kültüründen çekin diyoruz.”
“DERSİM HALKI İNANCINA SAHİP ÇIKMALI”
Ayrılmaz, Dersim halkına çağrıda bulunarak, “Kendi değerlerine, inançlarına, kültürlerine, dillerine sahip çıksınlar. Dün de Dersim’e gelip cemlerde semah dönenlerin Dersim katliam haritalarını yazanlar olduğunu çok sonra öğrendik. Bugün de benzer insanlar gelip o cemlere katılıyor ve o inanca saygı duyduklarını söylüyorlar. Bunların hepsinin birer politik oyun olduğu bilinip, itibar edilmemeli” diye konuştu.
PİRHA /İSTANBUL
