Her anı bir hafızadır

Dersim HEREKOL

Dağların, her gerillanın hafızasında bıraktığı izler öyle derin ki yıllar geçse de unutulmuyor, kaybolmuyor. Her sohbette, her soluk alışta, her molada, her çay demlerinde sanki yeni katılmış gerillalar gibi büyük bir heyecanla anlatıyorlar gerillada yaşadıkları anılarını. Ne kadar tutkuluydu anıları. Gerillalığın her zorlu ve güzel zamanlarını yakalayan bu dört gerillanın sohbetlerine tanık olmak ne büyük bir şans diyen etraftaki  gençlerin bakışları bana bunu derinden hissettirdi. Pırıl pırıldı bakışları Adarı’n, hüzünle sevinç arasında dolaşan Botan adeta derin bir su da kaybolmuş gibiydi, Eriş hayretler ve kahkahalar içinde yaşadığı o andan zevk alırcasına, tadını çıkarırcasına dinliyordu pürdikkat.

Atakan’ın yoldaşı olmak bir ayrıcalıktı

18 yıl önce, Aliboğazı vadisinde Atakan arkadaşla 99 geri çekilmesinde kalan Fırat arkadaş ile birlikte yine Dersim’den beraber geldik diye devam ediyor cümlelerine. Ara ara yutkunsa da düğümlense de boğazı iradesine hükmederek anlatmaya devam ediyor büyük bir ilgiyle bakan gençlere. Uzun bir süredir takip ediyorum Dersim ormanlarını düşman yakıyor. Aliboğazın’daki ormanlar bizi çok korudu, adeta evimizdi, her şeyimizdi. Yüreğim de o ormanlar gibi cayır cayır yanıyor.

‘Biliyor musun Botan’ diyor Fırat; ben o noktalarda Şehit Atakan, Şehit Cesur arkadaşlarla kaldım. Çok zorlandığımız süreçler oldu, bazen aylarca temizlik bile yapacak zamanımız yoktu, fakat yine de gerillalıkta beni ben yapan ve asla unutmayacağım zamanlardı. Her zorlanma ve emek insanı yeniden yaratıyor ve yeni bir benlik oluşturuyor. Atakan arkadaşla bizim Aliboğazı noktasında birlikteyken saatlerce tarih, felsefe, siyaset, savaş, bilmece bulmaca ve daha neler neler tartışmıyorduk ki? İnsan, Atakan arkadaşın yanında ne sıkılır ne de yaşlanırdı. Öyle renkli ve yaşam dolu bir insanla birlikte olmak ve kalmak benim için büyük bir şanstı dedi. Onu tanımayan herkes tanımalıydı ve gençlere durmadan anlatıyordu özgün kış kampında yaşadıkları anıları. Savaşın yoğun olduğu dönemlerde aç kalırdık yorgun düşerdik ama asla boyun eğmezdik koşullara, biz değil koşullar bizden korksun derdik ve gerçekten de öyle olurdu. Gerillalık çok farklı bir şey gerilla olmak çok kutsal bir mertebe…

Herekol’a tutkulu bir gerilla

Gerillalığa, yaşama ve Herekol’a tutkulu bir gerilla olan  Kavenda arkadaş karşılaştığımız genç arkadaşları görünce adeta bizi unuttu çünkü; gençleri bulmuşken çok şey yapılmalı anlatılmalı ve kısacası bir dakika bile zaman harcanmamalı dercesine adeta markaja aldı onları. Etraftaki gençler kış hazırlık çalışması yapıyorlardı ve biraz üst başları kirlenmişlerdi. Kavenda arkadaş Herekol’dan bir örnek vererek anlatmaya başladı. Biz Herekol’dayken savaşın çok yoğun olduğu süreçlerdi. Bazen bir dakika bile boş kalmıyorduk, eyleme gidiyorduk sonra nöbetimizi tutuyorduk, sabah ekmek yapıyorduk, nokta değiştiriyorduk ve sürekli hareket ediyorduk. Arkadaşlar yorulmak nedir bilmiyorlardı, kimse şikayet etmiyordu, itiraz yoktu. Diyorlar ya gerilla çelikten bir iradeye sahip gerçekten de öyleydik. O esnada yanındaki genç gerilla Sara’ya dönerek sordu; ‘elbiselerinin sertleşip sonra çatladığını gördün mü hiç? Aylarca operasyonlar da kaldık, çatışmalara girdik, sürekli nokta ve bölge değiştiriyorduk ama bir gün düşman karşısında arkadaşların pes ettiğini görmedim.’

Bu arada yanındaki genç yoldaşlar derin derin Kavenda arkadaşa bakıyor ve ağzından çıkacağı her kelimenin altın değerinde olduğu bilinciyle büyük bir ilgiyle dinliyorlardı. O esnada genç bir arkadaş su getirdi. ‘Çok susuz kaldınız mı gerillada?’ dedi Fırat arkadaş; ‘bana sor aslında bu soruyu ben bunu çok yaşadım. Ama sağ olsun Kürdistan’ın coğrafik güzellikleri de olmasa ne yaparız. Bazen kaya oyuklarında biriken sular bazen de kayalıkların altında güneş görmeyen karlar bize yetiyordu. O karlarla neler yapmıyorduk ki? Dedi. Kavenda arkadaş devam etti biliyor musunuz; ‘nedense insan Herekol’da hiç susamıyor yani hep serin bir havası var hep insanın içini üşüten bir hava ama tabii susuz kalmadık değil, fakat arkadaşlardaki dayanıklılık insana neyi unutturmaz ki? Gerilla bu günlere kolay gelmedi ve düşmanın korkulu rüyasıdır her gerilla. Her gerillanın çantasında biriktirdiği binlerce anısı var, her biri birer kitap konusudur. Yazılmalı.’

Dersimli bir gerillanın gerillalaşma anıları

Anılara bu kez Diyar arkadaşla devam ediyoruz. Çok kapsamlı bir eğitim görmüştü Diyar arkadaş ve yaşadıklarını daha fazla çözümlemeyi ve anılarını eğitselleştirerek anlatıyordu. Diyar arkadaş, gençlere bakarken Kürt gençlerinin üzerine çok şey uygulanmış ama gençler dağlara gelince özüyle bütünleşiyor. Ben kendisi gibi olmayan, kendisi gibi davranmayan yani Kürt motiflerinden uzaklaşan gerçeklikleri görünce çok tepki duyuyordum ama anladım ki insan gerillalığı derinden yaşayınca, emek verince, ter dökünce kendi özüyle ve toprağıyla bütünleşiyor. Bizim yöreden bir kadın arkadaş vardı ve Dersim kadınlarına benzemiyordu. Ben hep bu gerçekliğe tepki duyuyordum yani bana dağlı olmayı ve Kürt gerçekliğini hatırlatmıyordu. Olması gereken bu değil dedim çünkü; Dersim kadını gerçekten dağlıdır, neolitiktir özü bu değildir. Ben araya girdim ve Diyar arkadaşla devam etti sohbetimiz.

İnsan gerillada kendisine ait olmayan özellikleri de atıyor yani gerillalık ve dağla bütünleşmek seni adeta yeniden yaratıyor sana ait olmayan özellikleri söküp atıyor. O yüzden o arkadaşa öfke duymaktan çok herkesi gerillayla tanıştırmak sanırım en güzeli. Diyar arkadaş da eski bir gerillaydı ve onun yaşadıkları da hazine değerinde, çok emekçi ve yaşadığı zorlukları, güzellikleri anlatırken gerillalar pür dikkat dinliyorlardı, belki de karşılaşacakları çoğu şey için kendilerine kılavuz yapacaklardı kim bilir…

(Ö.Politika)