Silahlardan arınarak barışı tesis etmek – Bu slogan yıllarca dillerde dolaşmıştı. Ancak şu sırada anlaşmazlıkların giderek artması nedeniyle dünyanın birçok bölgesinde yeniden silahlanma eğilimi dikkat çekiyor.
Rusya Kırım Yarımadası’na müdahale ediyor, Ortadoğu’da çatışmaların sonu gelmiyor, Güney Çin Denizi’nde sular durulmuyor. Uzun yıllar boyunca savunma harcamalarının eridiği Avrupa bile Ukrayna’daki gelişmeler nedeniyle tavrını değiştiriyor. Doğu Avrupa ve Baltık ülkeleri askeri harcamalarını artıyor, NATO bu ülkelere takviye asker konuşlandırma kararı alıyor.
Silahlanmada İsrail ilk sırada
Bonn Uluslararası Silahsızlanma Merkezi'nin (BICC) 2016 Küresel Silahlanma Endeksi (GMI) raporunda konuya ilişkin ayrıntılar yer alıyor. Silahlanma harcamalarında 152 ülke listesinde Almanya 100’üncü sırada gelirken İsrail dünyanın en fazla askeri harcamasını yapan ülke olarak birinci sırayı alıyor. İsrail’in silahlanmada birinci sırada gelmesinin birçok nedeni arasında zorunlu askerlik hizmeti geliyor. Bu ülkede askeri görev yapanların sayısı toplam nüfusa oranla çok yüksek düzeyde.
Araştırmada temel alınan kriter
Bonn Uluslararası Silahsızlanma Merkezi silahlanma kriteri olarak sadece ülkelerin silahlanma harcamalarını baz almıyor. Kriter bu olduğunda ABD 595 milyar dolar harcama ile hâlâ en başta gelen ülke konumunda. Onu 214 milyar dolar ile Çin izliyor. BICC'ın araştırmasındaki asıl kriteri bir ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasına ve örneğin sağlık alanındaki harcamalarına kıyasla ne kadar silah harcaması yapmış olduğu oluşturuyor.
Bu kriterden yola çıkıldığında Rusya 91 milyar dolar silahlanma harcamasıyla gerçi ABD’den çok daha az harcama yapmış olarak görünüyor ama endeksin kriterlerine göre dünya sıralamasında beşinci sırada, ABD ile Çin’in önünde yer alıyor.
İlk 20 arasında Türkiye de var
En çok silahlanma harcaması yapan ülkeler arasında ilk onda İsrail’den sonra Singapur, Ermenistan, Ürdün, Rusya, Güney Kore, Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan, Azerbaycan ve Brunei geliyor. Brunei’yi Kuveyt, Belarus, Umman, Cezayir, Ukrayna, Bahreyn, Suudi Arabistan, Moğolistan, Vietnam ve Türkiye izliyor.