''Her yerde kendi dilinde konuş''

DİYARBAKIR

21 Şubat Dünya Anadil Günü etkinlikleri kapsamında KURDİ-DER ve DTK tarafından açıklama yapıldı. DTK binası önünde yapılan açıklamaya DTK Eşbaşkanı Selma Irmak, HDP milletvekilleri Nursel Aydoğan, Feleknas Uca, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları Fırat Anlı, Gültan Kışanak, Eğitim Sen ve SES yöneticileri ile çok sayıda kişi katıldı. Dünya Anadil Günü için hazırlanan Kurmanci, Kurmancki kelimelerin yazılı olduğu cep kitapçığının dağıtıldığı açıklamada sık sık "Be ziman jiyan nabe" sloganları atıldı. DTK Dil Komisyonu üyesi İrfan Babaoğlu, Kürtlerin, devletin Kürtçe üzerinde geliştirdiği inkar ve imha politikalarına rağmen yıllardır direndiğini belirterek, "Demokratik özerklik inşası etrafında Kürtçemizi geliştirelim. Asimilasyon politikasının amacına ulaşmaması için Kürtçe'yi yaşamın her alanında kullanarak, Kürt halkına dönük bu çabaları boşa çıkaralım" dedi.

DTK Eşbaşkanı Selma Irmak ise anadil hakkının evrensel bir hak olduğunu hatırlatarak, anadil hakkı olmadan yaşamın bir anlam taşımayacağını söyledi. Kürtçe üzerindeki baskılar artıkça varlık mücadelesinin o kadar fazla olacağını belirten Irmak,"Dil ve kültür için verilen savaş yaşamın kendisidir" dedi.

Ergani'de ise yürüyüş düzenlendi. KURDÎ-DER binası önünde bir araya gelen çok sayıda kişi, "21 Sibatê Roja Zimanê Dayikê Ya Cîhanê Pîroz bê" pankartı ile eski hükümet binası önüne kadar yürüdü. Yürüyüş boyunca sık sık "Zimanê me rümeta me ye" sloganları atıldı. Saygı duruşu ardından konuşan KURDÎ-DER Şubesi Eşbaşkanı Servet Pala, "Dil halkların kimliğidir. Dilsiz bir halk varlığını devam ettiremez. Ekmek gibi su gibi temel bir ihtiyaçtır. Dil kimlik, onur ve kişilik temelinde ne adım atılması gerekiyorsa derhal atılmalıdır. Halkımız yaşamın her alanında kendi diline sahip çıkmalı ve ana dilini koruması gerekir" dedi.

Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde, 21 Şubat Dünya Anadil Günü nedeniyle basın açıklaması yapıldı. KURDÎ-DER öncülüğünde, dernek binası önünde yapılan açıklamaya, HDP, DBP ve Eğitim Sen yöneticileri katıldı. "Zimane me, hebûna me ye" pankartının açıldığı açıklamada, "Ziwanê min qedexe meke!", "Em perwerdehîya bi zimane xwe dixwazım" dövizleri taşınarak, "Bê ziman jîyan nabe!" sloganı atıldı. Açıklama yapan KURDÎ-DER yöneticisi Ziya Kılınç, Kürt dilinin içinde bulunduğu koşulların ulus devlet anlayışından bağımsız düşünülemeyeceğini söyledi. Geçmişten günümüze Türkiye'nin Kürtlere karşı, inkar, imha, asimile etme siyasetini yürüttüğünü ifade eden Kılınç, "Türkiye Cizre, Sur, Silopi'de yaptığı katliamlarla hala kendi politikasını sürdürmektedir. Bir de utanmadan biz kardeşiz diyorlar. Eğer kardeşsek Türkiye ve Kürdistan'da Türkçe eğitim veren binlerce okul varken neden devletin açtığı bir tana bile Kürtçe okul yok. Kürt halkının kendi imkanlarıyla açtığı Kürtçe okul saldırılara maruz kalıp en sonunda da devlet tarafından kapatıldı" diye konuştu.

İSTANBUL

HDP İstanbul İl Örgütü, 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla Galatasaray Lisesi önünde açıklama yaptı. "Yaşasın halkların kardeşliği" ve "Ziman bedene li bedana xwe xwedî derkevin" pankartlarının açıldığı açıklamada, birçok dilde "Kendi dilinde oku ve yaz", "Her yerde kendi dilinde konuş" dövizleri taşındı. "Anadil haktır", "Biji bratiya gelan" sloganlarının atıldığı açıklamada, açıklama Kürtçe ve Türkçe yapıldı.

HDP üyesi Aysel Akdağ, anadilde eğitimin hak olduğunu ve kapitalist, ulusal emperyalizmin halkları yok sayarak tek tipleştirdiğinin vurgu yaparak, "Düne kadar Anadolu ve Kürdistan'da toplamda 21 dil konuşulmaktaydı. Maalesef sadece son 30-40 yılda üç dil tamamen yok olmuş durumda" dedi. Halkların, savaşlarla yurtlarından uzaklaştırıldığını belirten Akdağ, "Bugünlerde Cizre'de, Sur'da, Cerattepe'de, olduğu gibi şehir ve kasabalarımız doğrudan top ve tank ateşiyle tahrip edilerek boşaltılıyor, halk vatanından zorla uzaklaştırılarak yaban ellerde asimilasyon değirmeninde öğütülmeyle yüz yüze bırakılıyor" dedi.

VAN

Eğitim Sen Van Şube üyeleri, 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla şube binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan Eğitim Sen Van Şube Başkanı Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, AKP'nin 14 yıllık iktidarında Türkiye'de anadilde eğitim ve kamusal hizmetlerin verilmesi yasağının sürdüğünü hatırlatarak, "Anadilin kullanımının engellenmesi toplumun bütün bireylerini değişik boyutta etkilese de tartışmasız en fazla çevresi ile iletişimini anadili ile sağlayan çocukları etkilemektedir. Bu yıl dünya çapında kutlanan Dünya Anadili Günü'nü, ülkemizde anadili Türkçe 'den farklı Kürtçe, Arapça, Lazca, Hemşince, Çerkezce ve benzeri olan milyonlarca çocuğun kendi anadillerinden koparılmadığı bir ortamda öğrenmeleri en temel haklarıdır" dedi.

SİİRT

Siirt'e KURDÎ-DER, DBP Akademisi, Dibistana Azad, Eğitim Sen temsilcileri Anadil Günü vesilesiyle kente ücretsiz Azadiya Welat gazetesi dağıttı. "Bışaftın komkujiya bê xwîn e" "Lı welatê xwe bı zimanê xwe" "Asimilasyon kansız soykırımdır", "Anayurdunda anadilinde" yazılı bildiriler gazeteyle birlikte dağıtıldı.

Öte yandan gazete dağıtımı yapan 3 kişi kent merkezinde polislerce gözaltına alındı. Yeni Mahalle Polis Karakolu'na götürüldükten sonra serbest bırakıldı.

HAKKARİ

Colemêrg'in (Hakkari) Gever (Yüksekova) ilçesinde Tevgere Zımanê Kurdi (TZP) öncülüğünde 21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle kapsamında açıklama yapıldı. Eski Cezaevi Kavşağı'nda yapılan açıklama öncesi Cengiz Topel Caddesi'ni çift yönlü trafiğe kapatan zırhlı araçlar, park halindeki araç sahiplerine "Araçlarınızı bulunduğu yerden kaldırın" anonsu yaptı. Polisin attığı gaz bombalarıyla çarşı merkezi boşalarak, esnafa yine kepenk kapattı.

Bütün engellemelere rağmen pankart ve dövizleri ile bir araya gelen kitle adına açıklama yapan KURDİ-DER Şube Eşbaşkanı Doğan Engüdar, AKP hükümeti ve Türk devletinin imha politikalarının bugün 21'nci yüzyılda halen devam ettiğine dikkat çekerek, "Dili, kültürü, tarihi ile Kürt halkının varlığı yok sayılmaktadır. Bütün dünyanın gözü önünde hakkımız olan dil özgürlüğünü ve bütün kültürel haklarımızı elde edene kadar mücadelemizi büyüterek sürdüreceğiz" dedi.

Ardından konuşan HDP Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan ise, "Ana dil için yaptığımız bir açıklamaya bile tahammül yok" diyerek, saldırıya tepki gösterdi.

Açıklamanın ardından gençler kavşakta toplanarak devlet güçlerinin saldırısına karşı direnişe geçti.

AĞRI

Ağrı'da ise KURDÎ-DER Şubesi ve sivil toplum örgütleri, Sema Kültür Merkezi'nde basın toplantısı yaptı. HDP Ağrı Milletvekili Berdan Öztürk, Belediye Eşbaşkanı Mukaddes Kubilay, sivil toplum örgütü temsilcileri ve HDP ile DBP'li yöneticilerin yanı sıra birçok kişi basın toplantısına katıldı. Saygı duruşunun ardından konuşan KURDÎ-DER yöneticisi Doğan Efe, yıllardır Kürt dili üzerindeki baskılara değinerek, yürütülen asimilasyon politikalarını eleştirdi.

AKP hükümeti döneminde de Kürt dili üzerindeki asimilasyonun devam ettirildiğini hatırlatan Efe, anadilde eğitim ve öğretimin önemine değindi.

Konuşmanın ardından, Dünya Anadil Günü'nün önemi üzerine hazırlanan bir sineviyon gösterimi yapıldı.

BİTLİS

KESK binası önünde bir araya gelen yurttaşlar, "Bi Kurdî biaxive kurd bimîne! Bi Kurdî bivajiye Kurd bimane Kurd bı kesayatiya Kurdi tên Nasîn Kurdıy bı kesayatiya kurde yene naskerdıs bı zıwane xo müsane xeribê xo nêben" yazılı pankartı açarak, yürüyüşe geçti. Sık sık "Bê ziman jiyan nabe" ve "Bijî Serok Apo" sloganlarının yükseldiği yürüyüşe Bitlis, Pirxus (Ovakışla) ve Tatik (Yolalan) belediye eşbaşkanları, KESK, KURDÎ-DER, DBP, HDP yöneticileri ve yüzlerce yurttaş katıldı.

Bitlis Ulu Camii Meydanı'nda yürüyüşü sonlandıran kitle adına açıklama yapan BDP eski İl Başkanı Mehmecan Demir, Kürt Özgürlük Hareketi öncülüğünde halkların yürüttüğü özgürlük mücadelesiyle birlikte iktidarların "tek dil, tek millet, tek bayrak" politikalarının yenileceğini ve bu sayede "kültürler ve diller bahçesi olan Mezopotamya'nın" kendi hakikatine ulaşacağını ifade etti.

Kitle açıklama ardından 5 dakika oturma eylemi düzenledi.

İZMİR

KURDÎ-DER İzmir Şubesi, 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nü vesilesiyle dernek binası önünde açıklama yaptı. Çok sayıda yurttaşın yanı sıra çeşitli siyasi parti ve sivil toplum kuruluşu temsilcisinin de katıldığı açıklamada, İngilizce, Kürtçe, İtalyanca, Türkçe ve Ermenice, "Anadilmizde eğitim istiyoruz" ve "Kürtçeye özgürlük" dövizleri taşındı. "Zimane me rumetame ye" ve "Bê ziman jiyan nabe" sloganları atıldı. Açıklama yapan Dernek Yöneticisi Mamoste Ali Yalçınkaya, halkların 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nü kutladı.

Bugün bütün dünyadaki ulusların kendi anadillerinde bu günü kutladıklarını söyleyen Yalçınkaya, Kürt halkının ise asimilasyon ve soykırım sistemi nedeniyle dilinin ve kimliğinin inkar edilmesi nedeniyle üzgün olduğunu belirtti. Yalçınkaya, hala milyonlarca Kürt çocuğunun gün be gün asimilasyona maruz kaldığını vurguladı. Tüm bu olumsuzluklara rağmen anadil mücadelesinden vazgeçmeyeceklerini vurgulayan Yalçınkaya, "Kürt gençlerini benliğinden koparıyorlar tamamen asimile etmek istiyorlar. Ancak Kürtçeyi öğrenenlerin sayısı gün be gün artıyor. Kürt aileler Arapça Farsça ve Türkçeden bağlarını tamamen koparıyor. Artık kendi kültürünü ve dilini yaşıyor. Bizde Tevgera Zımane Kurdi olarak inkar imha ve asimilasyon politikalarına karşı sonuna kadar mücadele edeceğiz" dedi.

MARDİN

Dünya Ana Dil Günü dolayısıyla Mardin'in Kızıltepe ilçesinde KURDÎ-DER Şubesi tarafından dernek binası önünde açıklama yapıldı. DBP, HDP ve Eğitim Sen yöneticileri, belediye eşbaşkanları ve çok yurttaşın katıldığı açıklamada, "Em perwerdehiya zimanê Kurdî dixwazin" pankartı ve anadilin önemine dikkat çeken dövizler taşındı. KURDİ-DER Şube Eşbaşkanı Mahmut Damar, AKP hükümetinin Kürt diline karşı asimilasyon ve inkar çalışmalarını sürdürdüğünü belirterek, ana dilin bir halkın onuru olduğunu vurguladı. Damar, "Dil bir halkın varlığıdır. Onun onurudur. Ama ne yazık ki Kürt halkını inkar eden güçler onun dilini de yok etmek için çalışmalarına devam etmektedir. Kapatılan Kürt dil okulları bunun bir göstergesidir. Bunun için Kürt halkı diline sahip çıkmalı, her yerde Kürtçeyi konuşmalı ve dili için verdiği mücadeleyi sürdürmeye devam etmelidir" dedi.

KURDÎ-DER Mardin Şubesi, KESK Mardin Şubeler Platformu, Mardin Büyükşehir ve Artuklu belediyeleri tarafından KESK toplantı salonunda panel düzenlendi. Panel anadilin önemine dikkat çekmek amacıyla Artuklu Üniversitesi Süryani Dili ve Edebiyatı öğrencilerinden Kawme Dik'in kendi dilinde okuduğu şiir ile başladı. Panelde katılımcılar adına Abdulvahap Omuzlar hazırlanan basın metnini okudu. Omuzlar, Ortadoğu'da halklar arasında yaşanan çatışmalara dikkat çekerek başladığı açıklamasında saldırıların en büyüğünün de halkların kültürüne ve dillerine yönelik yapıldığını söyledi. Türkiye'de kapatılan Kürtçe okullara dikkat çeken Omuzlar, Kürt diline yapılmak istenen baskının halen devam edildiğini söyledi. Dilin bir halkın en büyük silahı olduğunu sözlerine ifade eden Omuzlar, "Bir halkın özgürlüğü o halkın dilinin özgür olması ile başlar. Eğer bizlerde Kürt halkının özgür olmasını istiyorsak yaşam alanlarımızın her yerini adeta bir okula çevirmeli, Kürtçe konuşmalı ve Kürtçe yazmalıyız. Çünkü insanın elindeki en büyük silahı onun dilidir" dedi.

Açıklamaların ardından panelist Kürt Yazar Deham Ebdulfettah tarafından Kürt dilinin önemine ilişkin konuşma yapıldıktan sonra panel, katılımcıların Ebdulfettah'a dil hakkında sorduğu soruların cevaplanmasıyla son buldu.

MERSİN

Birleşmiş Milletler Eğitim ve Kültür Örgütü(UNESCO) Genel Kurulu tarafından kabul edilen 21 Şubat Anadili Günü, KURDİ- DER öncülüğünde Akdeniz Belediyesi, MKM, MAPER ve Eğitim-Sen Mersin Şubesi'nin katkılarıyla Özgür Çocuk Parkı'nda düzenlenen etkinlikle kutlandı. Etkinliğe HDP il, ilçe yöneticileri, Barış Anneleri, Akdeniz Belediyesi Eşbaşkanları ile çok sayıda yurttaş katılırken, çocukların yöresel kıyafetlerle katılması renkli görüntüler oluşturdu. Etkinlikte oluşturulan platforma " 21'e Sıbatê roja zimanê dayikê ya cîhanê piroz be" pankartı asılırken, çocuklar ellerinde "Ma Ziwanê Xo Wazenimê", "Zimane me Rumete meye", Em Bi Zimanê Dayikê Dibistanan Dixwazin" dövizleri taşıdı. Etkinlik Akdeniz Belediyesi Eşbaşkanları'nın kendi anadilleri olan Kurmancî ve Kurmançkî dillerinde yaptıkları açıklamalarla başladı.

Eğitim-Sen Şube Başkanı Sinan Muşlu, "Her çocuğun kendi anadilinde eğitim görmesi önündeki yasal ve fiili yasaklar bir an önce kaldırılmalıdır" dedi. KURDİ- DER Eşbaşkanı Serdar Karakeçi ise, "Tüm halkımız gittiği her yede Kürtçe konuşmalı" diye konuştu.

Açıklamaların ardından etkinlik şiir dinletisi, MKM Genç Korosu ve MKM Çocuk Korosu'nun sahne almasıyla son buldu.

ADANA

KURDiDER Adana Şubesi ise, 21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle şube binasında basın toplantısı yaptı. Toplantıda konuşan KURDİDER Adana Şubesi Eşbaşkanı Reşit Gültekin, Kurt dilinin önemine değinerek, herkesin diline sahip çıkmasını istedi. Yıllardır Kürt dili üzerinde baskı ve asimilasyon politikasının sürdüğüne değinen Gültekin, Kürt dili üzerindeki baskının son bulmasını istedi. Gültekin, "Bizler Kürtçe'nin eğitim dili olmasını istiyoruz ve buna ilgili mücadelemiz sürecektir. Bu hak en doğal hakkimizdir" dedi.

Konuşma ardından DEM-GENC ve MKM üyelerinin katılımı ile Kürt dilinim önemine ilişkin bir söyleşi yapıldı.

ŞIRNAK

Şırnak'ın Silopi ilçesinde, 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla KURDÎ-DER tarafından Sanat Sokağı'nda açıklama yapıldı. HDP ve DBP temsilcileri ile yurttaşların da katıldığı açıklamada "Bê zıman jiyan na be" sloganı atılırken, "21'ê reşemiyê roja zımanên cîhanê pîroz be" pankartı açıldı. Çocukların da meraklı gözlerle izlediği açıklamada açıklama yapan derneğin Eşbaşkanı Aydın Deniz, devletlerin yıllarca azınlık halkların dillerini asimile etme çabaları yürüttüğünü ve saldırılar gerçekleştirdiğini söyledi. Kürt halkının yıllarca verdiği mücadele sonucu elde ettiği kazanımların devlet eliyle yok sayılmak istendiğini ifade eden Deniz, 21'inci yüzyılda halen Kürtçe eğitim vermeye çalışan okulların kapatıldığını söyledi. Deniz açıklamayı yurttaşlara "Kürtçe okuyun, Kürtçe çalışın, Kürtçe yaşayın" sözleri ile seslenerek ve tüm halkların dil bayramını kutlayarak bitirdi.

ADIYAMAN

Adıyaman'da KURDİ-DER öncülüğünde Demokrasi Parkı'nda düzenlediği açıklama ile 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nü kutladı. HDP, DBP, SES, EĞİTİMSEN yönetici ve üyelerinin yanı sıra yüzlerce yurttaşın katıldığı açıklamada, "Bê ziman jiyan nabe", "Ziman mafeke gerduniye" pankartları açılırken, "Zimanê me hebûna me ye", "Bê ziman jiyan nabe" , "Zimane me rûmeta me ye" sloganlarını atıldı. Açıklama yapan KURDÎ-DER Eşbaşkanı Şerif Yılmaz, Kürt halkının özyönetim ilanlarına katliamlarla cevap veren anlayışın ulus devlet anlayışı olduğunu vurgularken, "tek dil, tek din, tek ulus" anlayışının artık halklar için bir şey ifade etmediğini kaydetti.

URFA

Urfa'nın Siverek ilçesinde de KURDÎ-DER temsilcileri aynı amaçla Kanlıkuyu Parkı'nda bir araya gelerek 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nü kutladı. Kitle adına konuşan KURDÎ-DER Eşbaşkanı Neslihan Açar, herkesin kendi anadilinde özgürce konuşması ve eğitim alması dileğinde bulundu.

Açıklama "Bê ziman jiyan nabe" ve "Zimanê me rûmeta me ye" sloganlarıyla son buldu. (DİHA)