"Gerilla olmasaydı Kerkük düşerdi"

Kerkük’e 97 kilometre uzaklıktaki Süleymaniye kentinde sabah saat 08.00’da yola çıkıyoruz. Yol güzergahındaki olağanüstü güvenlik önlemleri Kerkük’e yaklaştıkça daha da artıyor. Askeri araçlar tam teçhizatlı peşmergeleri  savaş cephelerine taşıyor. 

Güney Kürdistan ve Irak’ta başka bir hayat başka bir gerçek yüzümüze çarpıyor.

Beş on kilometre de bir kurulmuş askeri kontrol noktalarında DAİŞ’le savaşta şehit düşen peşmergelerin büyük boy fotoğrafları araç yolunun geliş ve gidiş yönünün tam ortasına arka arkaya konulmuş. Fotoğrafları asılan peşmergelerin daha önce burada görev yaptıklarını öğreniyoruz. 

Fotoğraflara bakmak hüzün verici. Her birinin ayrı ayrı hikayesi olduğunu tahmin etmek zor değil ancak hepsinin ortak ideali üzerinde özgürce yaşayacakları bir toprak parçasıydı... 

Geride ailelerini, çocuklarını, sevdiklerini, anılarını ve ideallerini hayatta olanlara miras bırakıp gittiler. 

Süleymaniye’de bulunduğumuz saatlerde; Kerkük’te çatışmaların devam ettiğini, tehlikenin yüksek olduğunu ve gitmememiz gerektiğini söyleyen insan sayısı hayli fazlaydı.  ‘Gitmeyin’ sözlerinin ağırlığı altında kente giriyoruz. Kentte hayat olağan akışıyla devam ediyor. Peşmergeler, ellerinde otomatik silahlarla her köşe başında nöbet tutuyor. 

Gerilla karargahında sıkı güvenlik

Peşmergenin kontrol noktalarında durduruluyoruz. En çok korkulan kameraların görüntü alması ve fotoğraf çekilmesi. Sıkı bir kontrolden sonra röportaj için HPG Kerkük Karargahı’na gitmek istediğimizi söylüyoruz. Kısa bir telefon trafiğinden sonra geçişimize izin veriliyor. 

HPG gerillaların karargah olarak kullandığı binaya ulaşmak için onlarca engeli aşmanız gerekiyor. Üst düzeyde güvenlik önlemleri alınmış. İlk göze çarpan gerillaların sıkı disiplini ve hızlı hareket kabiliyeti. Bu performans halk ve peşmergeler tarafından da taktir ediliyormuş. 

Cepheye yolculuk

Bizi, karargahta gerilla komutanı Selim Zilan karşılıyor. İkram edilen çayları içtikten sonra, HPG ve YJA Star gerillalarının DAİŞ’e karşı savaştığı Kerkük’ün Güney batısında yer alan Mektebe Xalit alanına doğru peşmerge ve Irak ordusuna ait kontrol noktalarını aşa aşa yol alıyoruz. Burada bulunan Newavfel  cephesine ulaşmak için araçla yaklaşık kırk dakika yol almamız gerekiyor. 

Aracımız Mektebe Xalit bölgesinin içinden akan su kanalı boyu uzayıp gidiyor. Sağ tarafımız DAİŞ çetelerinin mevzilendiği alan. Aracımızla çeteler arasında bazı yerlerde mesafenin beş yüz ve bir kilometre kadar düştüğünü öğreniyoruz. Gerilla komutanı, buraların bir yıl öncesine kadar DAİŞ’in elinde olduğunu ve gerillanın düzenlediği operasyonla bölgenin temizlendiği bilgisini veriyor. 

Yolun sağında solunda savaş uçakları tarafından bombalanan köy evlerinin enkazını görünüyor. Bazı köyleri de DAİŞ çekilirken ateşe vermiş. Aynı yol üzerinde su kanalının üzerinde bulunan tren ve araç köprüsü savaş uçakları tarafından vurulmuş. DAİŞ bölgede bulunduğu sırada peşmergeler güvenli amacıyla beton bloklarda duvar örmüş. 

DAİŞ ile mesafe 500 metre

Yaklaşık kırk dakikalık yolculuktan sonra HPG ve YJA Star gerillaların savaştığı Newavfel  köyüne ulaşıyoruz. Gerilla mevzilerinde HPG ve YJA Star bayrakları dalgalanıyor. Sağında solunda ise peşmerge mevzileri bulunuyor.  Gerilla mevzilerine girdiğimizde beş yüz metre mesafede DAİŞ mevzileri olduğunu öğreniyoruz. Gerillalar bizden bir kaç saat önce DAİŞ’in saldırdığını ancak kendilerinin karşılık vermesiyle geri kaçtıkları söylüyor. Gerillalar olası DAİŞ’in suikast atışlarına karşı dikkatli olmamız gerektiği uyarısında bulundular.

Gerilla komutanı Selim Zilan bize araziyi anlatıyor. 

Dakoq’tan Tır Werde’ye kadar yaklaşık 40 kilometrelik alanın DAİŞ’le sınır olduğunu, en yakın mevzilerde ise gerillaların bulunduğunu bilgisini veriyor.

‘DAİŞ bizimle savaşa girmekten kaçınıyor’

Gerilla komutanı Selim Zilan şunları söylüyor:

‘’DAİŞ bizimle savaşa girmekten kaçınıyor.’’ Nedenini şöyle açıklıyor: ‘’Ne olursa olsun gerilla mevzilerini terk edip kaçmıyor, savaşıyor.’’

Bulunduğumuz mevzi de ne kadar güçlerinin olduğunu soruyorum:

‘‘İhtiyaca göre değişiyor’’ cevabı veriyor. Belki ki askeri bilgileri paylaşmak istemiyor. 

DAİŞ’in Kerkük’e saldırdığı gece mevzilerine de büyük bir saldırı yaptıklarını açıklayan gerilla komutanı; ‘’ancak başarmadılar’’ diyor. 

* Bulunduğunuz bölge Kürdistan mı?

- Evet Kürdistan ancak Saddam döneminde Kürtler çıkartılmış yerine Araplar yerleştirilmiş. Kürdistan’ın esas sınırı Hemrin Dağları.

* Kerkük’teki gerilla varlığı ne zaman başladı?

- 2014 Ağustos ayında buraya geldik. DAİŞ, Maxmur, Hewler, Kerkük’e saldırdığında halkın savunma gücü olarak müdahaleye geldik ve DAİŞ’i durdurduk.

* DAİŞ’in son Kerkük saldırısına müdahale ettiniz ve bu çok tartışıldı.

- Doğru çok tartışıldı. Ancak biz bununla ilgilenmiyoruz,  görevimizi yaptık.

* Kerkük’e nasıl girdiniz?

- Hem peşmerge hem de asayiş yönetiminden talep oldu. Bunun üzerine dört operasyon grubuyla Kerkük’ün içine müdahale ettik. Hem Kale’de, hem de Qaraköy ve diğer çatışma bölgelerinde operasyonlara katıldık ve peşmerge ile birlikte çeteleri kentten çıkarttık. Büyük saldırılar olduğunda kendi bölgemiz dışında da çatışmalara müdahale ediyoruz.

* Türkiye sizin Kerkük’ün içine girmenize sert tepki gösterdi ve çıkmanız gerektiğini açıkladı. Ne diyorsunuz buna?

- Özgün yapısı olmakla birlikte Kerkük Kürt kentidir ve gerilla da halkın savunma gücüdür. Kerkük’te aynı zaman da Araplar, Türkmenler, Asuri-Süryaniler yaşıyor ve varlığımızı onlarda kabul ediyor. Bu tartışmayı Kerkük’te yaşayan halkalar ve inançlar yapsa anlarız. Peki Türkiye’ye ne oluyor? Nasırına basılmış gibi bas bas bağırıyorlar. DAİŞ mi korumak istiyor?

* Sizce?

- Kesinlikle DAİŞ’i korumaya yönelik bir çıkıştır. Esas çıkması gereken Başika ve Güney Kürdistan’da işgalci ve sömürgeci güç olan Türkiye’dir.

* Erdoğan, ‘Kerkük bizimdir’ diyor ve bunun için tarihi referans gösteriyor.

- Erdoğan için bir ara Türkiye’de üniversiteyi okudu mu, okumadı mı, tartışması yapılıyordu. Bu çıkışıyla sorunun yanıtını da yeniden almış olduk. Tarih referans ise Türkler Anadolu’ya 1071 yılında geldi. Kerkük ise en az 5000 bin yılık kent. Okulda öğretmenleri Erdoğan’a nasıl diploma vermiş doğrusu hayret ediyoruz. Yazık Türkiye’yi böyle bir akıl fukarası bir cahil yönetiyor. Gerçekten yazık.

* Türkiye ne istiyor peki?

- Tek şey istiyor; dört parçada Kürtler hak sahibi olsun istemiyor. Bunun için elinden geleni yapıyor. Ama size bir şey söyleyeyim; asla başaramayacaklar!

* Musul için ne diyorsunuz?

- Türkiye Musul’da bütün oyunu Kürtlere karşı oynuyor. Mezhepçi siyaset yürüterek barışı engelliyor ve bölgenin daha fazla istikrasız kalmasını istiyor. Bu nedenle PKK’nin Musul’da olmasını istemiyor. Çünkü onlar Musul’a çözümsüzlük için, PKK ise çözüm için gitmek istiyor.

* Gerillanın rolünü nasıl tanımlıyorsunuz?

- Gerilla Kürt halkı ve diğer halkların savunma gücüdür. İhtiyaç duyulan her yerde halkımızı koruyacağız ve buna hazırız. Önemli olan kimin ne dediği değil, halkımızın ihtiyaçlarıdır. Bakın size tek bir örnek vereyim. Yolda gelirken size yıkılmış Mektebe Xalit köprüsünü gösterdim. Eğer gerilla Ağustos 2014 tarihinde müdahale etmeseydi  DAİŞ o köprüden geçer ve Kerkük düşerdi. Bunu gerilla önledi. O köprü de arkadaşımız Armanç Rojhilat şehit düştü. Bu son saldırıda öyle. Müdahale etmeseydik daha ciddi sorunlar yaşanırdı.

* Kerkük’te ne kadar kaybınız oldu?

- Ağustos 2014’ten bugüne kadar Kerkük ve Maxmur’da toplam sekiz şehit verdik ve ayrıca yaralılarımız var.

* DAİŞ’i nasıl durdurdunuz?

- Önce şunu söyleyeyim, DAİŞ’e karşı mücadeleyi peşmerge ile birlikte yürütüyoruz. DAİŞ hem nizami ordu hem de partizan savaşı yürütüyor. Bizim avantajımız nizami ordu savaşına karşı tecrübeli olmamız ve partizan savaşını bilmemiz. Tabi diğer taraftan inanç ve irade sahibi olmamız. DAİŞ’i böyle durdurduk. DAİŞ’in yüzde doksanı psikolojik savaştı. Bir yere saldırıp baş kestiğinde duyan bırakıp kaçtı. HPG ve YJA Star gerillaları bunu yapmadı, bırakıp kaçmadı, DAİŞ’in karşısına dikildi. Şunu kanıtladık;  peşmerge, Irak ordusu, Heşti Şahabi gibi güçlere örnek olduk; DAİŞ yenilmez güç değil. DAİŞ efsanesini gerilla kırdı ve böylece yenilgi süreci başladı. Gerilla bir direniş kültürü oluşturdu. Şimdi mücadele bu kültür üzerinden yürüyor.

* DAİŞ’ten ne kadar alan kurtardınız?

- Sadece Kerkük’te 15-20 kilometrelik bir alanı temizledik. Meryem Beg, Tıl Werdi, Mektebe Xalıt bunların başında geliyor.

* Musul operasyonunda yer alacak mısınız?

- Şunu söyleyeyim DAİŞ’e karşı askeri olarak en büyük ve etkili mücadele eden güç olarak operasyonda olmak istiyoruz. Musul’da barışın sağlanması ve Güney Kürdistan’da halkımızı korumak için olmak istiyoruz.  Yeni Şengallerin yaşanmayacağının bir garantisi var mı? Yok. O zaman bizim görevimiz halkımızı korumaktır. Biz olursak operasyon başarıya ulaşır.

* Nasıl bir çözüm?

- Yönetimlerimiz açıkladı. DAİŞ sonrası Musul için tek çözüm projesi olan güç PKK’dir. Musul’da sorunların eşitlik temelinde çözülmesi bütün Irak’ın ve Güney Kürdistan’ın demokratikleşmesi ve barışın sağlanması anlamına gelir.

SERXWEBÛN JİYAD: DAİŞ’e karşı savaşmak onur verici

Adı Serxwebûn Jiyad. 2012 yıllında gerillaya katılmış. Sekiz aydır Kerkük cephesinde görev yapıyor. Son haftalarda çatışmalar yoğunlaşmış. Gerilla Serxwebûn Jiyad Kekük’te olmasını şöyle açıklıyor:

‘’Kürdistan’ın ve halkların savunması için buradayız. Faşizme ve DAİŞ’e karşı savaşmak bizim gurur vericidir. Bu biz burada özgür insanlar olarak bu savaşı bütün insanlık adına yürütüyoruz. Tüm demokrat, sosyalist, enternasyonal çevrelere çağrım; mücadelemize sahip çıkın ve destek verin. Daha özgür, adil, eşit bir Kürdistan ve dünya için bunu yapın.’’

DAİŞ’e mücadele deyince hiç kuşku yok ki Kürt kadın gerillalar akla geliyor. Erkek gerillalarla aynı cephede omuz omuza savaşan kadın gerillalar DAİŞ’in korkulu rüyası ve dünya insanın da onuru.

SARA BERXWEDAN: Evimizde oturup vahşeti izleyemezdik

Sara Berxwedan, daha 22 yaşında. Dört yıldır gerilla. Bir buçuk yıldır Kerkük cephesinde DAİŞ’e karşı savaşıyor. Kerkük’te bulunma nedenini şöyle açıklıyor:

‘’YJA Star gerillaları olarak halkımızı korumak için buradayız. DAİŞ zihniyeti en çokta kadını özgürlüğünü hedef alıyor. Şengalli kadınlara neler yaptıklarını bütün dünya gördü. Buna sessiz kalamazdık. Onlar için buradayız. Özgürlüğün yolu savaşmaktan geçiyor. Evimiz de oturup olup biten vahşeti izleyemezdik. Kürt kadını mücadele de kendisini kanıtlamış bir örgütlü güçtür. Halkımızı güvenliği ve özgürlüğü için ihtiyaç duyulan her alanda oluruz.’’

Gerilla Sara Berxwedan, günlük hayatın askeri disiplin içinde geçtiğini, DAİŞ’in bazen sızma yaptığını ancak fark edip geri püskürttüklerini söylüyor.

* En ön cephedesiniz korkmuyor musunuz? 

- ‘’Özgür insanlar korkmaz’’ diyor ve gülerek silahına daha sıkı sarılarak anlatmaya devam ediyor; ‘’DAİŞ çeteleri bir kadın’’ ‘bizimle nasıl savaşır’ diye çok korkuyor. ‘’Bir de kadın arkadaşların kurşunuyla ölünce cennete gitmeyeceklerine inanıyorlar.’’

* Kerkük cephesinde DAİŞ’e karşı savaşın bir gerilla olarak kadınlara bir mesajın var mı?

- Olmaz olur mu. Biz PKK’de kadın olarak gücümüzü gördük. Dünya da kadınlar üzerinde çok büyük katliamlar yapılıyor, şiddete maruz kalıyorlar ve tecavüze uğruyorlar. Bu kader olmamalı. Erkek egemen sisteme karşı ve halkımız için nasıl savaşılacağını burada gördük. Dünya kadınları zulme karşı nasıl savaşılır görmeli ve bize katılmamalılar. Özgürlük, kadının ve insanlığın onuru için savaşıyoruz.

Yarın: Kerkük’te savaşan  peşmergeler

(Ö.Politika)