Lütfen bekleyin.. Lütfen bekleyin..
Dinya de dewletê ke bi hewayo otorîter îdare benê de çapamenî azad nîya û faşîzm esto. Ê dewletan ra çendê xo zî dewletê sey Tirkîya, Îran, Misir, Erebîstana Sûûdî, Sûdan, Lîbya û Angola yê. Rêxistina Rojnamegeranê Sînornênasan (RSF) çend aşmî verê cû raporê xo de aşkera kerd ke Tirkîya mîyanê 180 dewletan de siraya 151ine de ya. Rapor gulana 2016 de aşkera bibi. Eke ma bîyayîşanê nê aşmanê peyênan zî îlawe bike, beno ke Tirkîya nika kewta siraya 180ine û bîya şampîyonê dewletanê otorîteran. Ez çend nimûneyan bidî ke çi ra wina vana wa fehm bibo.
OHAL ra dima...
28ê Temmuze de bi qerarnameya OHALî 3 ajansê xeberan, 16 televîzyon, 23 radyo, 45 rojname, 15 kovarî, 29 weşanxaneyî ameyî padayîş (girotiş).
16 tebaxe de rojnameyê Ozgur Gundem ame padayîş. Îdarekeranê Rojnameyî ra Înan Kizilkaya, Zana Kaya, Asli Erdogane û Necmîye Alpaye erzîyê hepisxane. Onca polîsan eşt rojnameyî ser, xebatkarê rojnameyî ameyî derbkerdiş û dezgehê çapemenî yê kurdan rê operasyonê padayîşî dest pêkerdî.
Xora hetanî nika Ajansê Xeberan yê DÎHA 46, Ajansê JINHA zî 8 rey ame astengkerdiş. Her di ajansî bi keyepelanê cîya-cîyayan xebata xo mîyanê zor û zehmetî de domnenê.
28ê Tebaxe de polîsan eşt buroya Rojnameyê Azadîya Welatî ser û 25 vilakerdoxê Azadîya Welatî tepiştî.
2 rojî badê cû 30ê Tebaxe de zî Televîzyonê Ozgur Gun Tv hetê TURKSATî ra ame padayîş û dima ra weşanê televîzyonî yo herêmî ame padayîş.
28 Êlule de zî 22 kanalê ke mîyan de 12 TV û 10 radyoyî estbî ameyî padayîş. Mîyanê TVyan de TVyê sey Azadî TV, Jiyan TV, Van TV, TV 10, Denge TV û Zarok TV estê. Radyo Gun, Yon Radro, Radyo Dunya, Radyo Ses, Radyo Rengîn û Ozgur Radyo zî bi nê televîzyonan ameyî padayîş û vengê înan birîya. Nê TV û Radyoyî yew şewe de bi hewayo korsan ameyî padayîş. Televîzyonê ÎMC Tv zî meşte bîro do bêro padayîş.
Waştî vengê kirmanc, doman, elewîyan bibirnê
Tewr peynî 3yê na aşme de televîzyonê Med Nûçe yo ke Belçîka ra weşan kerdêne bi waştişê hukmatê Tirkîya ame padayîş. Nika ma persa gelo çi ra nê televîzyonî ameyî padayîş.? bikerê. Xora karakterê nê televîzyonan her çî musneno ma. Eke ma biewnê karakterê nê televîzyonan her çî bi hewayêko zelal nîşan beno.
JIYAN TV reya verêne Tirkîya de Kirmanckî/Zazakî de dest bi weşanê xo kerdbi. JIYAN TV bi weşanê xo kerdêne ke wa zazakî vindî nêbo û biciwîyo. Zarok TV 2 lehçeyanê kurdkî zazakî-kurmanckî 24 saete weşan kerdêne û kerdêne ke wa domanê kurdan asîmîle nêbê û Tirkîya de televîzyonêko tekane bi. Kartonfîlmê ke heme dinya de weşan bîyêne weşan kerdêne. Azadî TV bi kurmancî û tirkî weşan kerdêne û TVyêko demokratîk bi. TV 10 vengê elewîyan bî û kulturê elewîyan nîşan dayêne. ÎMC TV vengê komela demokratîke bî. Heyat TV vengê emegdaran bi. Padîyayîşê nê televîzyonan ra zî fehm beno ke dewleta tirkan waşta vengê zazayan, domanan, elewîyan, emegdaran û demokratan bibirno.
Bi dek û dolaban dewlete îdare kenê
Eke ma karakterê hukmatê AKP baş bizane raşta ci ma zaf ecêb nêmendê. Karakterê AKP de demokrasî û tehemul çin yo. Bi xapînayîş û dek û dolaban dewlete îdare kena. Serekomar Recep Tayîp Erdogan bê vengê xo nêwazeno wa vengêko bîn bêro ci. Vera-vera dewlete kerde otorîter û muameleyê faşîzmî zî kerdo muameleyêko rojane. Tewr zaf çapemenî ra terseno.
OHALo ke ameyo îlankerdiş hetê Erdoganî ra sey nîmet ameyo vînayîş. Bi qerarnameyan keyfê ey çi wazeno ê çî keno. Zîhnîyetê ey de her çî yew reng o. Aye ra renganê bînan nêwazeno. Elewî, kurd û emegdarî çimanê ey de sey dişmen ê. Aye ra bi padayîşê televîzyonan dest bi ronayîşê sîstemê xo yo tekperestî kerdo. Xercê televîzyonanê AKP Tirkîya de yew tek televîzyono muxalîf nêmendo. Îmkananê dewlete bi hewayo zorakî xebitneno û vera-vera Tirkîya de beno sebebê temîyanbîyayîşêko pîl. Heta nika hêzê demokrasî çi çî qezenc kerdê dest roneno ser.
Goreyê mi nika ra tepîya zî nîyet kerdo ke hema zaf çîyanê xiraban bikero. Aye ra heme çapemenîya muxalîfe kerdo bêveng û wazeno wa kes zulmê ey nêeşnawo û nêvîno. Erdoganî tehmê zulumkerdişî girewto. Seke yew cinawirêk tehmê gonî bigîro û êdî her tim gonî bişimo yo. Xora ma pêro zanê ke Tirkîya de huqûq çin o. La huqûqo ke estbi zî bi rejîmê OHALî ameyo hewanayîş û nika Tirkîya de tena hukmê Erdoganî vêreno. O çi vajo serê siba yew qerarname neşir beno û waştişê ey yeno ca. Tem zî xeyalê Erdoganî nika yenê ca. Yanê bi îdarekerdişê yew merdimî Tirkîya îdare bena. Çi heyf ke heme dinya zî bêveng manena û seba menfeatanê xo nêeşkena vera Erdoganî fekê xo akero.
‘Ma raştîyan ra tawîz nêdanê’
Wexto ke mi nê nuşteyî nuştêne berê OZGUR GUN TV, AZADÎ TV û JIYAN TV zî hetê karmendanê Erdoganî ra ame padayîş. Verê cû zî dewlete dest ronabî VAN TV ser. Padayîş bes nêkeno dest ronenê TVyan ser o zî. Seke ma şahîdê ci benê dewlete mohrê xo dana her ca ro. Tena bi zorî xo îdarekena û vera-vera zî peynîya xo hadre kena. Çimkî ma zanê ke no kar, kar nîyo.
Hukmato ke nika Tirkîya îdare keno semedê xizmetkerdişê şarê xo ney, semedê destronayîşê dezge û şarî xebitîyeno û bi no qayde xo wey keno. Yanê hukmatê AKP bi heramwerî xo wey keno. Hukmatê AKP hetanî nika yew loqme nano helal nêwerdo. Yew loqme nano helal qirrika înan ra nêşîyo war.
Yew çî xo vîr ra kenê. Çapamenîya azade her tim xo rê yew rayîr dîyo û vengê şarî, neheqîya ke şarî rê bena veta meydan. Se beno wa bibo raştîyan ra tawîz nêno dayîş. 22ê nîsana 1895 de paytaxtê Misirî Kahîre de hetê Mîkdad Mîdhat Bedirxanî ra rojnameyê "Kurdistan" ame vetiş. Mabên ra 118 serrî vîyartî. Heta nika xeylê hukmatî waştî ke vengê çapemenîya kurdan bibirnê. La ê ke çapemenî rê zulum kerdê nika çin ê. Çi heyf ke zîhnîyetê înan ciwîyeno. La ma bizane ke çapemenîya azade zî sey her wextî teslîm nêbîya û vana ‘Ma raştîyan ra tawîz nêdanê.’ Eke ma yew nimûne bide serra 2013 de Roj TVû Nûçe TV ameybî padayîş. La herinda înan de 5 kanalê televîzyonî ameybî akerdiş.
(Politika)
